رالی کتاب‌ها!

رالی کتاب‌ها! این عبارت، عنوان یکی از ایده های سایت کتابک  برای ترویج کتاب‌خوانی است. کتابک به عنوان یک نهاد معتبر در ترویج کتاب‌خوانی و اطلاع رسانی فرهنگ و ادبیات کودکان فعالیت می کند. می گویم معتبر، چون از یک گروه کتابشناسی و گروه مشاوره برای انتخاب و معرفی کتاب‌ها برای گروه های سنی مختلف بهره می برد.

مدتها پیش که برای ارائه گزارشی در خصوص راه های ترویج مطالعه جستجو می کردم با این سایت آشنا شدم و از ایده های جالب آن بهره بردم. بخش‌های متنوع این سایت و محتوای پربار و جذاب آن انگیزه ای شد تا آن را به شما مخاطبان عزیز معرفی کنم و شما را در این تجربه شیرین سهیم گردانم.

کتابک شامل بخش‌های متنوعی است؛ برای نمونه بخشی با عنوان کارگاه‌های آموزشی دارد که شامل کارگاه‌های ترویج کتابخوانی و راهنمای اجرای این کارگاه‌ها، کارگاه محیط زیست، بازی، قصه‌گویی، میراث فرهنگی، هنر، پژوهش و شاهنامه‌خوانی است. همچنین کتاب‌های مناسب را می‌توانید بر اساس گروه‌های هدف جستجو و انتخاب کنید و با کتابخانه های کودک در سراسر جهان آشنا شوید. در بخش ترویج خواندن نیز مقاله‌ها، مصاحبه‌ها و تجربه‌های ایران و جهان ارائه شده‌اند.

در اینجا می‌خواهم به برخی از ایده‌های ترویج خواندن از سایت کتابک اشاره کنم با بیان این نکته که توضیح مربوط به هر ایده را به صورت مختصر و با ویرایشی اندک (نسبت به محتوای آن در سایت) آورده ام.

رالی کتاب‌ها!

 استفاده از کتاب‌ها برای حل چیستان موجب تشویق کودکان و نوجوانان به خواندن می شود و سواد رسانه ای آنها را نیز تقویت می کند. طرح "رالی کتاب‌ها" را کتابخانه مرکزی ایالت بایرن Bayern آلمان اجرا می‌کند. این طرح با شرکت کتابخانه‌های عمومی و با کمک مراکز آموزشی در این ایالت به اجرا در می آید.

هر سال کتابخانه مرکزی موضوعی را انتخاب می کند و در اختیار یکی از این کتابخانه عمومی می گذارد. این کتابخانه موظف است تا چیستانی را در ارتباط با این موضوع تهیه کند. البته پرسش های این چیستان باید طوری انتخاب شوند که کتابخانه های دیگر نیز بتوانند، بدون در نظر گرفتن زمان و مکان از آن ها استفاده کنند. بچه ها باید برای رسیدن به پاسخ این چیستان، به چند پرسش پاسخ دهند. برای پاسخ دادن به این پرسش ها هم لازم است تا چند کتاب را بخوانند.

کتابخانه مرکزی سعی می کند تا تمام منابع موجود و در دسترس را که در ارتباط با این موضوع هستند، در دسترس کتابخانه ها قرار دهد. افزون بر آن، کتابخانه های شرکت کننده اطلاعاتی راجع به موضوع انتخاب شده، فهرستی از عنوان کتاب ها  و پیشنهاد هایی را برای برگذاری برنامه های جنبی ( شب کتابخوانی، سینمای کتاب های مصور و ...)  از طرف کتابخانه مرکزی دریافت می کنند.

اگر کودکان داستان بنویسند، کتابخوان هم می شوند!

این باور نویسندگان کتاب های کودکان در جنوب لندن است. فکر این ابتکار در یک جشنواره به وجود آمد. جشنواره ای که برای گروهی از فقیرترین کودکان پایتخت برگزار شده بود. در آن جشنواره، اعضای انجمن نویسندگان و تصویرگران جنوب لندن، کارگاه های آموزشی سه روزه ای برای کودکان محروم این منطقه اجرا کردند؛ چرا که برخی از کودکانی که در این بخش از شهر زندگی می کنند از نظر مهارت خواندن عقب تر از دیگر کودکان همسال خود بودند.

پس از آن جشنواره بود که این نویسندگان و تصویرگران تصمیم گرفتند یک برنامه جالب را برای تشویق کودکان و نوجوانان به نوشتن با راه‌اندازی نشریه آن لاین ShoutAbout اجرا کنند؛ نشریه ای که قرار است هر سال سه شماره از آن منتشر شود و کودکان و نوجوانان داستان ها و تصویرسازی های خلاق خود را در آن منتشر کنند.

باشگاه‌های خواندن: خانه دوم کودکان و نوجوانان!

باشگاه‌های خواندن، جایی هستند برای گردهم آمدن کودکان و نوجوانان؛ در گوشه ای از مدرسه‌ها، کتابخانه‌ها و یا دیگر مراکز مربوط به کودکان. جایی ‌که کودکان و نوجوانان برای تجربه لذت خواندن آزاد، بازی کردن، ساختن کاردستی، نشستن و سخن گفتن با همسالان و دوستان و یا گاهی برای فراری کوتاه از روزمرگی خانه و مدرسه به آن‌ها سر می‌زنند.

تمرکز اصلی باشگاه‌های خواندن بر فعالیت‌های مربوط به خواندن است؛ خواندن آزاد، فقط برای لذت بردن و به دور از فشار برای کسب نمره‌ خوب و یا امتیاز بیشتر. هدف برنامه های باشگاه، بهبود مهارت‌های زبانی، تقویت مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی و افزایش درک اجتماعی و قدرت تحمل کودکان است.

این باشگاه‌های خواندن را بنیاد خواندن آلمان، راه اندازی کرده است و توسط شمار زیادی از آموزگاران و داوطلبان اداره می‌شوند. همچنین این بنیاد از راه اندازی باشگاه‌های خواندن پشتیبانی می‌کند، به این شکل که:

• • درباره ساختار باشگاه اطلاعات و مشورت ارائه می‌کند.
  • به افرادی که باشگاه‌ها را اداره می‌کنند، آموزش می‌دهد.
  • به طور مرتب، اطلاعات و دانستنی‌هایی درباره خواندن و آموزش سواد رسانه‌ای ارائه می‌کند. (سواد رسانه‌ای، دانشی است که به انسان توانایی می‌دهد درباره آن‌چه می‌شود، آن‌چه می‌خواند و آن‌چه می بیند، آگاهانه واکنش نشان دهد و آنها را درک و تحلیل کند).
  • یک بسته راهنمای تشکیل باشگاه خواندن شامل چند کتاب ارائه می‌کند.

سینما، خانواده و لذت خواندن!

سینما، کودک را به خود جذب می کند. توانایی درک فیلم و ارتباط  بین تصاویر متحرک، امروزه یکی از مهارت‌های لازم در سواد رسانه‌ای است.

در شهرGütersloh  آلمان، برای آن‌که این مهارت به طرز سرگرم کننده‌ای تقویت شود، در قالب طرح "لذت خواندن"، یکبار درماه فیلمی برای کودکان اکران می‌شود. این فیلم در دومین یکشنبه هر ماه، برای کودکان دوره دبستان و تمام اعضای خانواده آن‌ها، در یکی از سینماهای این شهر به طور رایگان به نمایش در می‌آید.  فیلم‌های نمایش داده شده، از میان فیلم‌های جدید و یا محبوب کودکان و ویژه برای خانواده‌ها برگزیده می‌شوند. فیلم‌هایی مانند کرابات و سرگذشت نارنیا. پس از پایان فیلم، پیشخوانی شامل کتاب‌های گوناگون برای کشف لذت خواندن پس از تماشای فیلم، در اختیار تماشاگران گذاشته می‌شود. به این ترتیب، پیوندی بین فیلم و کتاب برای کودکان و خانواده ها به وجود می‌آید. والدین نیز دفترچه‌ای با رهنمودهای آموزنده برای رفتن به سینما با کودکان دریافت می‌کنند. زمان اجرای این طرح از شهریور ۱۳۸۹ تا تیر ۱۳۹۱ بوده است. هدف از اجرای آن هم، ترویج و گسترش خواندن و تقویت سواد رسانه در کانون خانواده است.

با مراجعه به این سایت می توانید با ایده‌های بیشتری آشنا شوید و از آنها بهره ببرید. امیدوارم معرفی این سایت برای شما سودمند بوده باشد، به ویژه برای دلسوزان اندیشمند حوزه فرهنگ، مربیان و پدرها و مادرهایی که گزینش و معرفی کتاب‌های خوب و تشویق به مطالعه همواره یکی از دغدغه هایشان بوده است.